واژه ی «دالـو» در زبـان لـری، واژه ای زیبـا و پـرمعنـاست که از لـحاظ غنـای معنـایـی با واژه «دا» بـرابـری می کند.
در زبـان لـری به هر مـادر مسن و سـالـخورده، «دالـو» مـی گـوینـد و شنیـدن واژه ی دالو، نـاخـودآگـاه تداعی گر نام و یـاد مـادر بـزرگ مـی بـاشـد.
ایـن واژه از دو بخـش «دا» و «لـو» تـشکیـل شـده اسـت. «دا» در زبان لـری به معنی مـادر، و «لـو» به معنای «چنـد لا یا چنـد لایه شدن، خـم شـدن، خـم کـردن و تـا کـردن» مـی بـاشـد.
بـرای مثال، در زبـان لـری به جـای واژه ی «دو لا»، از واژه ی «دو لـو» استفاده مـی شود، یـا هنگـامی که به زبـان لـری مـی گوییـم ایـن کـاغذ را «دو لـو کُـن»، منظـور از «دو لـو» همـان «دو لایه شـدن، خـم کردن و نـوعـی تـاخـوردگـی» مـی بـاشـد.
هنگـامی کـه «دا»، مسـن و پیـر مـی شـود، حـالـت خـمیـده و دو لا شـدن بر او غـالـب می گـردد و به همین دلیـل در زبـان لـری، پسوند «لـو» به واژه ی زیبـای «دا» اضافه شده است. «دالـو» در واقع به معنـای «دا» یا مـادری می باشد که از لـحاظ جسمـانی و فیزیـکی، حـالـت دو لا به خـود گـرفتـه و آن وضعیت جـسمانی اولیـه ی دوران جوانی و میانسـالـی را از دست داده است.
تـوجه به زبـان مـادری:
یـادگیـری دیـگر زبـان ها نبـاید منجـر به گـوشه نشینـی و نـادیده گـرفتن زبـان مـادری شـود.
کتـاب «نمــی خواهــم دا، مـادرم شـود» با استنـاد به آیه ۲۲ سوره روم و اصل ۱۵ قانون اساسی نگـارش شده است. هـدف از این کتـاب تـوجه به زبـان مـادری مـی بـاشـد.
بـا توجـه به رشته تحصیلی ام- زبـان انگـلیسی- و اینکه پـرداختـن به ظــرافت هـای زبان مـادری و لری در حیـطه ی زبان انگـیسی نیست، آنـچه در ایـن کتـاب مـورد بـررسی قرار گـرفت، عمـدتـاً از دیـدگاه واژه شنـاسـی و زبـان شنـاسـی مـقابـله ای بـوده است و با اندک بـضـاعتـی کـه دارم، سعـی بر آن شـد تا دیـن خـود را به مـادران و مـردمـان لـر زبان ادا کنـم.
واژگـان مشتـرک:
در این کتاب دو جـلدی، بخش مورد توجه و جالب برای مخاطبان و خوانندگان، واژگـان مشتـرک دو زبـان لـری و انگـلیسی مـی بـاشـد که اشتـراکشـان به ریشـه زبـان هـا بـرمی گـردد.
این واژگـان همـراه با شـرح شان ذکـر شـدنـد.
مـقصـود از تـوجـه به واژگـان مشتـرک، این است که بـاید پیـوسته به لـر بـودن و هویـت خود ببـالـیـم و بدانیم بـرخی از واژگـانِ با حـلاوت زبـانِ لـری که امـروزه بـرخـی از لـر زبـانـان کـاربـردشـان را در محـاوراتـشان نـوعـی کسـرِ شـأن مـی داننـد، همـان واژگـان یـک زبـان بیـن الملـلی اند.
مبـحث واژگـان مشتـرکِ مـرتبـط با ریشـه ی زبـان ها، از واژگـان مـرتبط با حـضور انگلـیسی ها مجـزاست و هـر دو را یـک مقـوله دانستن، خطـا و پیـامد عـدم پژوهـش مـی بـاشـد.
مثال:
معنی و ارتباط واژه ی«لُـنـگ» در زبـان لـری و انـگـلیسی:
در زبـان لـری، اگر یک شـخص به چیـزی (عمـدتـاً غذا) اشتـیـاق و میـل زیـادی داشتـه بـاشد، صفـتِ «لُـنـگ بودن» به او نسبـت داده می شود.
«لُنـگ» کـه در زبان لـری به معنی «تمایل زیـادی به چیـزی داشتـن» است، از جمله واژگـان مشتـرک مـرتبـط بـا ریشـه دو زبـان لری و انگـلیسـی مـی باشد.
در اینجا، مهم معنـی واژه است، اما بـرای تمـام واژگـانِ مشتـرک، بـاید همـواره به تغییـر محـدود تلفـظ که جـزء جـدایی نـاپذیـر زبان هـاست، نیز تـوجـه شود. معـادل آن در انگلیسی، long است و از معـانـی آن مـی تـوان به «میـل، اشتیـاق و تمـایـل داشتـن به چیـزی» اشـاره کرد.
شـایـان یادآوری است که دسـت انـدرکـاران و نهـادهای پـاسـخگو در دیـار لـر زبـانـان در ارتـباط با مبـحث روی آوریِ افراد به واژگان و زبـان مـادری، کـارکرد بسیـار نـاتـوان و نـاپـذیـرفتنی دارنـد و ضمن کمـال پاسـداشت و ارج به اسـاتیـد و ادیبـانِ ادبیـات و زبـان شناسـی پـایـگاه ها و مراکز دانش و بـویـژه مـدارس، نیز بـاید یـادآور شـد که متاسفانه بسیاری از آنان در ایـن عرصه مـی لنگند و لایـق کسب نمـره مـردودی انـد، زیـرا تاکنـون در به سرانجام رسانـدن اقـدامـات پـژوهشی و ریشـه ایِ شـایسته و ارزنـده ی مـرتبط با زبان لـری نـاکـام بـوده انـد.
داریوش حفیظی فرد نویسنده و مترجم زبان انگلیسی
دیدگاهتان را بنویسید